De Waag

Deze Waag is van 1779 maar kent een veel oudere geschiedenis. Het weegrecht was voor IJsselstein heel belangrijk. Vanaf 1345 sprak men van de Baronie van IJsselstein. Een gebied dat tot 1795 bijna de helft van de Lopikerwaard besloeg en zich tot een half soeverein ‘staatje’ ontwikkelde. De baron van IJsselstein zwaaide hier de scepter. Dat was zo dwingend dat iedere boer in de Baronie verplicht was zijn koopwaar en vee via de stadswaag te verhandelen. Dat leverde de Baronie flinke accijnzen op.

Het recht om te wegen werd verpacht aan een waagmeester. De laatste IJsselsteinse waagmeester was Jopie Geurts die in 1960 nog in functie was. 

In het waaggedeelte zie je een ingemetselde gedenksteen uit een vorig waaggebouw. Op de steen uit 1599 het stadswapen met weegbalans en opschrift. De tekst: ‘Weecht wel doet ellick recht’ waarschuwt ons om geen fraude te plegen!

Het is bijzonder dat het weeggedeelte nog helemaal intact is. De ‘grote’ balans (uit 1767) kan naar buiten worden uitgeschoven. Er is ook nog een ‘kleine’ balans. Die hangt nu aan de muur maar werd vroeger gebruikt om op locatie te kunnen wegen.

Multifunctioneel gebouw
Het gebouw werd in 1779 al ‘multifunctioneel’ gebouwd. Op de verdieping was namelijk de stadskinderschool gevestigd. Hier kregen de kinderen van ouders die in het spinhuis werkten hun eerste onderwijs. De voordeur links leidde door het gebouw heen naar het achterliggende gasthuis. Later werd een politiebureau aangebouwd en woonde een van de weinige politieagenten hier met zijn gezin. Mooi is dat het gebouw nog steeds een publieke functie heeft.

Bovenwaag
Boven de IJsselsteinse Waag beschikt de Historische Kring IJsselstein over een eigen kenniscentrum. Iedere maandagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur, dinsdagmorgen van 10.00 – 12.00 uur en donderdagavond vanaf 20.00 uur kun je hier terecht voor een nadere kennismaking of om kennis en ervaring uit te wisselen.

Ontmoeting Waagmeester
Elke zaterdagmiddag van begin mei tot en met eind oktober, is van 12.30 - 16.30 uur (afhankelijk van de weersomstandigheden) een waagmeester aanwezig om verhalen te vertellen over de Waag.